Hoe voer je een écht gesprek?
Omdat iedereen er baat bij kan hebben:
1. Niet multitasken
Niet alleen je telefoon op stil en op zijn kop neerleggen zodat je meldingen niet ziet maar ook niet iets gaan doen op de computer, niet iets lezen. Niet nadenken over wat je vanavond gaat eten of wat je vandaag verder nog moet doen. Wees in het moment, wees aanwezig. Als je geen zin in het gesprek hebt, voer het dan niet. Dat scheelt tijd.
2. Houd geen betoog
Als je geen zin hebt om te horen wat een ander vindt en alleen jouw mening naar voren wil brengen kun je beter een blog of nieuwsbrief schrijven.
In een gesprek valt er wat te leren van een ander maar dat gebeurt alleen als je jezelf niet tot het middelpunt maakt. En als je soms zelfs even afstand neemt van je eigen mening, je eigen gelijk. Je gesprekspartner zal aanvoelen dat je openstaat voor zijn verhaal of mening en zal zich daardoor meer laten zien. En je kan van iedereen wat leren.
3. Stel open vragen
Begin vragen met ‘wie, wat, waar, wanneer, waarom of hoe’.
Dan krijg je antwoorden waar je gesprekspartner zelf ook even over moet nadenken.
4. Laat je meevoeren in het gesprek
Als je naar iemand luistert komen er gedachten in je op. Dingen die je wilt zeggen, tegenwerpen, beamen, of een nieuwe vraag die je wilt stellen. Laat dit los. Vergeet die gedachte, vergeet die vraag. Als je dat niet doet, luister je niet meer en wacht je alleen nog tot je een ‘punt’ hoort, om vervolgens je eigen opmerking te kunnen maken of vraag te kunnen stellen, die inmiddels misschien helemaal niet meer past of niet meer in het verlengde ligt van het laatste dat iemand zegt. Blijf luisteren. Wees nieuwsgierig naar wat de ander te vertellen heeft, helemaal totdat die persoon klaar is. Dat is veel interessanter en het maakt daarmee een echt gesprek mogelijk in plaats van het over en weer poneren van een mening of verhaal. Die vraag of opmerking die in je gedachten kwam komt vanzelf weer terug. In sommige situaties zou je een woord kunnen noteren om het daarna weer los te laten, zodat je niet vergeet waar je op terug wilde komen of op door wilde vragen.
Kees Thorn zei eens in een interview:
“Wat ik te vertellen heb dat weet ik al dus ik laat liever andere mensen praten, omdat die nog wel eens dingen zeggen die ik nog niet weet.”
5. Als je iets niet weet, zeg het gewoon
Het geeft ruimte in een gesprek om te leren.
6. Vergeet ‘autobiografisch luisteren’
‘Autobiografisch luisteren’ is dat je iets dat iemand zegt direct op jezelf betrekt en dan meteen daarover gaat vertellen. Herinner jezelf eraan dat de ervaringen van een ander anders zijn dan die van jou. Blijf nieuwsgierig naar de ander.
7. “I only say this once.” Herhaal jezelf niet
Het jezelf (eindeloos) herhalen of het opnieuw maar anders formuleren van hetzelfde, zorgt niet voor meer begrip bij de ander maar zorgt ervoor dat de ander het minder interessant en onbelangrijker gaat vinden. Herhalingen zijn saai en neerbuigend. En vooral hoogbegaafden zijn vaak allergisch voor herhaling.
8. Laat overbodige details weg
Jaartallen, tijdstippen en een exacte plek, de precieze naam van, het doet er vaak niet toe voor de inhoud en impact van iets dat je wilt vertellen. Laat ze dus maar achterwege. Je gesprekspartner is er meestal toch niet in geïnteresseerd. Die is geïnteresseerd in jou en in hoe je iets hebt beleefd.
9. Luister
Luisteren is echt je belangrijkste eigenschap. Het is de eigenschap die ervoor zorgt dat je je kan verbinden. Dat je kan leren. Dat je kan groeien. Luisteren is moeilijker dan je denkt. Het vergt concentratie. Het vergt van je dat je de ander belangrijk vindt en dat je nieuwsgierig bent.
Als je luistert heb je de controle niet, je geeft de controle over aan een ander.
Als je luistert sta je niet in het middelpunt.
Een van de redenen waarom luisteren concentratie en energie kost is dat een gemiddelde persoon met ongeveer 225 woorden per minuut praat. Maar we kunnen luisteren naar 500 woorden per minuut. Hoogbegaafde snelle denkers waarschijnlijk naar nog wel meer. Dat betekent dat je meer dan de helft van de tijd hebt om in gedachten af te dwalen, met je eigen verhaal of mening aan de gang te gaan, je het verhaal al gaat invullen of aanvullen in de richting van je eigen gedachten en verwachting. Het kost dus moeite om ‘erbij te blijven’.
Wellicht is dit ook een reden waarom de meeste hoogbegaafden een hekel hebben aan smalltalk. Als de toch al langzame woordenstroom ook nog geen interessante inhoud heeft, of je de persoon die vertelt niet zo interessant vindt, dan kost het nóg meer energie om ‘erbij te blijven’.
Echt leren luisteren is voor hoogbegaafden makkelijker dan je denkt. Omdat veel hoogbegaafden een hoog denktempo hebben kunnen ze prima ‘uitluisteren‘. Je luistert dus zonder alvast voor te formuleren, naar je gesprekspartner. Helemaal tot deze klaar is, een punt zet, je vragend aankijkt. Dan pas ga je nadenken over de juiste reactie. Zo ontstaat er veel meer een écht gesprek, omdat je echt gaat reageren op wat iemand heeft gezegd in plaats van dat je je eerder bedachte, voor-geformuleerde eigen tekst op tafel legt. Voor-formuleren hoeft niet, je hebt tijd genoeg.
10. Hou het kort
De tijd dat iemand écht met aandacht kan luisteren is niet zo lang.
Wat levert het je op om je gespreksvaardigheden te verbeteren?
Je verbindt je meer met anderen. Je leert meer. Je wordt wijzer. Je wordt rustiger. Je komt bewuster in het leven te staan, meer in het ‘nu’. Daardoor kan je beter genieten en haal je meer uit het leven. Je wordt je bewust van je eigen beperkingen. Je raakt meer in anderen geïnteresseerd. Je visie op de wereld en het leven verbreden zich. Je wordt een prettiger persoon voor jezelf en voor anderen.
In coaching komt vaak het thema ‘luisteren’ of ‘begrepen worden’ aan de orde. Gerelateerd aan hoogbegaafdheid is het een verhaal op zich. Het om zich heen hebben van ontwikkelingsgelijken of gelijkgezinden is voor hoogbegaafden vaak eerder uitzondering dan regel. Hoogbegaafden weten vaak veel en ‘alles’ beter dan een ander en hebben een sterke -vaak heel goed onderbouwde- eigen mening. Dat kan voor niet-hoogbegaafden in zijn omgeving als lastig worden ervaren. Daar tegenover staat dat hoogbegaafden zich ook vaak aanpassen aan hun omgeving. Zij zoeken daar waar kan de aansluiting, de verbinding. Daar kunnen deze gespreksvaardigheden bij helpen.
In meer algemene zin is een goed gesprek voeren en luisteren voor veel mensen moeilijk en ontzettend belangrijk om (beter) te kunnen. Ook in (politieke) discussies; we luisteren te weinig naar de ander en willen vooral onze eigen mening of visie naar voren brengen. Het liefst als dé waarheid.
Dus, blijf geïnteresseerd in wat de ander je te vertellen heeft. Daar word je een beter, leuker mens van. En misschien polariseren we dan wat minder.
Meer weten, je mening hierover met mij delen -ik ben namelijk heel nieuwsgierig naar wat je ervan vindt!- kan in de reacties onderaan deze pagina.
Een keer een afspraak maken voor een kennismakingsgesprek regel je door het contactformulier in te vullen.
Arnout Mostert
Bovenstaande tekst komt je misschien bekend voor. Dit was (grotendeels) eerder te lezen in de nieuwsbrief van januari-februari 2021 van 2FG coaching en advies.
Overal waar ik ‘hij’ of ‘zijn’ schrijf kan je ook ‘zij’ of ‘haar’ lezen.
De 10 regels voor het voeren van een beter gesprek zijn gebaseerd op de Ted-talk van Celeste Headlee.
Ben je blij met dit artikel? Heb je er wat aan gehad? Ik hoop het, want daar schrijf ik ze voor!
Het schrijven van artikelen kost veel tijd en inzet. Met een donatie help je mij om meer van dit soort publicaties te kunnen schrijven.
Om te lezen...
Hieronder vind je een lijst met links naar de artikelen die ik heb geschreven die met hoogbegaafdheid te maken hebben. De meeste artikelen gaan over processen die gerelateerd zijn aan hoogbegaafdheid en die leiden tot bepaald gedrag. Als je je eigen hoogbegaafdheid verder wil onderzoeken of je bent geïnteresseerd in hoogbegaafdheid omdat iemand in je omgeving hoogbegaafd is of omdat je beroepsmatig met hoogbegaafden te maken hebt, dan zijn deze artikelen zeker interessant voor jou.
Werken aan de acceptatie van jouw hoogbegaafdheid, deze onderzoeken, heruitvinden, vormgeven, omarmen en beleven, zodat je uiteindelijk er niet alleen last van hebt maar er ook de vruchten van kunt plukken.
Kenmerkenlijst hoogbegaafdheid bij volwassenen.
De specifieke problemen waar hoogbegaafden tegenaan lopen hebben vaak een andere oorsprong dan wat niet hoogbegaafden denken. Daarom vind ik ook dat een coach voor hoogbegaafden zelf hoogbegaafd moet zijn.
Pas jij je al je hele leven aan? Wees voorzichtig!
Er niet bijhoren is pijnlijk. En de gevolgen kunnen ingrijpend zijn.
Leg jij de lat voor jezelf ook zo hoog? En voor je directe omgeving onbewust ook?
Of: Waarom stop je als iets écht moeilijk wordt.
Is faalangst bij hoogbegaafden wel altijd ‘gewoon’ faalangst? Of is er misschien iets anders aan de hand..?
Het impostersyndroom; het gevoel dat je op elk moment ontmaskerd kunt worden en dat mensen erachter komen dat je eigenlijk helemaal niet weet wat je aan het doen bent.
Herken je dit: in de communicatie word je vaak niet begrepen en stapelen misverstanden zich op. Soms drijft het je tot wanhoop. Onbegrepen worden kan grote gevolgen hebben. Maak korte metten met de communicatiekloof!
Waarom hoogbegaafden vaak kritische vragen hebben en waarom ze die vragen lang niet altijd stellen…
Je bent wat je doet. Maar is dat wel een bewuste keuze? Hoe lang moet je dat dan blijven doen?
Je moet al jong kiezen voor één beroep. Wat nou als dat voor jou niet werkt?
Waarom voor hoogbegaafden een loondienstverband vaak niet werkt.
Over mensen inzetten waar hun kracht zit, over eigenaarschap en autonomie. Waar is onze innovatieve kracht?
10 richtlijnen voor het voeren van een écht gesprek…
In dit gratis e-boek vind je alle artikelen die ik tot oktober 2022 heb gepubliceerd op deze website.
Op de website van Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen (IHBV) kan je veel informatie vinden die je mogelijk kan helpen bij het ontdekken van je hoogbegaafdheid. Een uitgebreide set leaflets kunnen je helpen bij contact met je omgeving of met hulpverlening.
