De onveiligheid van niet begrepen zijn
Niet begrepen worden
Als kind zoek je aansluiting bij je leeftijdsgenoten en klasgenoten. Maar wat nou als zij jouw ideeën en je gedachtegang niet kunnen volgen? Als jij dingen leuk vindt die zij niet leuk vinden of helemaal nog niet begrijpen? Je bent anders. Je hoort er niet (helemaal) bij.
Aansluiting zoeken
Een manier om hiermee om te gaan is dat het hoogbegaafde kind zijn ‘gelijke’ gaat zoeken bij oudere mensen; het kind trekt bijvoorbeeld erg naar de leerkracht toe. Omdat het kind zich niet zo makkelijk onder leeftijdsgenoten beweegt kan dit gedrag door een leerkracht worden begrepen als behoefte aan veiligheid van een volwassene. Het is dan voor de hand liggend te denken dat het kind achterloopt in de sociaal-emotionele ontwikkeling. Hij of zij vindt immers geen aansluiting bij zijn leeftijdsgenootjes en valt buiten de groep.
Helemaal alleen
De volwassene waarbij het hoogbegaafde kind aansluiting zoekt, vindt dat het moet leren zich aan te sluiten bij leeftijdsgenootjes. Het kind kan zich daardoor afgewezen voelen of zelfs ongewenst. En dus vindt het kind ook daar niet zo gemakkelijk een vorm van aansluiting. Het hoogbegaafde kind merkt dat het eigenlijk nergens bij hoort. Een gevoel van eenzaamheid – ‘niemand vindt me lief’ – en een gevoel van onveiligheid. Het wordt op zichzelf teruggeworpen terwijl het daartoe nog niet voldoende is uitgerust. Dat alles samen maakt onzeker.
Als volwassen hoogbegaafde herken je dit ongetwijfeld. Van toen je klein was en ook van nu als volwassene. Het er niet bij horen, het niet geaccepteerd worden. Te serieus of te ingewikkeld gevonden worden. Te intens en tegelijk misschien ook onzeker. Te consciëntieus.
Heftige gevolgen
De effecten van een dergelijk verleden of heden, het gevoel van onbegrepen zijn op verschillende fronten, kan een aantal verstrekkende gevolgen hebben:
- gevoelens van zinloosheid, wanhoop, teleurstelling in het leven, apathie en onzekerheid
- faalangst
- onzichtbaarheid
- eenzaamheid
- het ontberen van tools voor emotie-regulatie en coping
bijvoorbeeld het omgaan met tegenslagen, het leren van eigen fouten
(welke fouten? Die mag je misschien wel helemaal niet maken van jezelf!) - een laag zelfbeeld
- denken dat je dom bent
- neerslachtigheid of zelfs depressie
- weinig gevoel van veiligheid en geborgenheid
- een lage frustratietolerantie (kort lontje)
- veeleisendheid ten opzichte van jezelf maar ook ten opzichte van de (directe) omgeving
- het imposter syndroom
- zelfverwaarlozing
- onrust, ongeduldigheid
- gebrek aan doorzettingsvermogen
- … en ga zo maar door
De wereld is gemiddeld
Je begrijpt dat het -onder andere om deze redenen- belangrijk is om de hoogbegaafdheid van een kind zo vroeg mogelijk te herkennen en erkennen. Je kan dan proberen om een ‘stukje van de wereld’ aan te passen aan het hoogbegaafde kind. En je kan het kind aansporen om vaardigheden te ontwikkelen die het niet zou ontwikkelen als hij of zij daartoe niet zou worden uitgedaagd. Bijvoorbeeld het leren omgaan met teleurstelling of het doorzetten om iets te leren of onder de knie te krijgen dat eens níet vanzelf gaat, omdat het eindelijk op het eigen niveau is afgestemd. Hoe dan ook is een goede, deskundige begeleiding van een kind met dit talent van groot belang.
Wanhoop niet
Maar ook voor de hoogbegaafde volwassene, die misschien nog niet zolang weet hoogbegaafd te zijn of het al wel langer weet maar er vooral last van ondervindt, is het nooit te laat om te onderzoeken waar bepaalde gevoelens of bepaald gedrag zijn oorsprong heeft. Komt het bijvoorbeeld voort uit een niet volwaardig ontwikkelde toolbox of een teveel aan gevoel van onveiligheid of gebrek aan begrepen worden, dan geeft de analyse de handvatten voor verandering. Is er sprake van belemmerende overtuigingen, beren op de weg? Praktische tips en stapsgewijze coaching helpt je weer te kijken naar waar het eigenlijk om gaat en te focussen op je talent en (nieuwe?) doelen.
Reageren? Dat kan hieronder!
Verder praten? Maak een afspraak met mij! Of schrijf je onderaan deze pagina in voor de nieuwsbrief.
Ben je blij met dit artikel? Heb je er wat aan gehad? Ik hoop het, want daar schrijf ik ze voor!
Het schrijven van artikelen kost veel tijd en inzet. Met een donatie help je mij om meer van dit soort publicaties te kunnen schrijven.
