Aanpassen als coping
De kopvoeters al voorbij
Een hoogbegaafd kind zal zich al heel jong aanpassen aan zijn omgeving. Nog voordat de schooltijd begint, begint het aanpassen. Thuis het stadium van kopvoeters tekenen al voorbij, komt het na de eerste dag op de basisschool thuis met een krastekening. Kopieert gedrag en zal weinig laten zien van wat hij of zij echt kan. Je wil tenslotte niet anders zijn dan anderen. Niet opvallen, niet met je kop boven het maaiveld. Geen sociale exclusie. Sociale exclusie doet zelfs fysiek pijn, letterlijk zichtbaar in het pijncentrum van het brein.
Pas op voor een spagaat
Bij heel veel hoogbegaafden is het de belangrijkste copingstrategie* zich aan te passen aan anderen. Het kán ook bijna niet anders. Maar daar is wel een risico aan verbonden als je ja lange tijd onbewust aanpast; je vervreemd langzaam van wie je écht bent. En als die kloof, tussen hoe je je steeds voordoet en aanpast en hoe je werkelijk bent te groot wordt, ligt zelfs het ontwikkelen van persoonlijkheidsstoornissen op de loer. Met alle gevolgen van dien. En dat kan dan weer foutief worden gediagnosticeerd, omdat je niet als hoogbegaafde gediagnosticeerd zal worden met als oorzaak voor je stoornis een copingstrategie maar op de stoornis zelf.
Niet aanpassen maar afzetten
Een andere copingstrategie om om te gaan met het gevoel dat je toch wel anders bent en er niet helemaal bij hoort is door juist de clown te gaan uithangen of brutaal te doen of je niet aan de regels te houden, je opzichtig te kleden of uit te dossen. Twee kleuren haar, tattoos, neuspiercings, afwijkende ‘alternatieve’ kleding, kan allemaal gedrag zijn dat te maken heeft met de min of meer bewuste wetenschap dat je ‘anders’ bent.
Het is makkelijker voor jezelf en voor anderen zo te verklaren dat je er niet echt bij hoort of niet mee mag doen of anderen je stom vinden of pesten, omdat je er anders uitziet of je echt afwijkend gedraagt. Het maakt duidelijk en zichtbaar hoe het komt zonder dat het écht over jou gaat. Het gaat immers over ‘gespeeld’ gedrag of uiterlijkheden die je zelf kiest. Word je afgewezen, buitengesloten, gepest of uitgelachen of niet begrepen, dan komt het dáárdoor en niet doordat je anders denkt, je geen aansluiting vindt of je niet weet te verbinden met mensen die zo anders zijn. Het is dus een copingstrategie om je anders zijn te begrijpen en te verklaren. En een masker of façade die als een buffer werkt tussen de boze buitenwereld en je kwetsbare ik. Kritiek of afwijzing is dan gericht op het masker of de façade zodat jouw kwetsbaarheid buiten schot kan blijven.
En net als bij aanpassen als coping geldt hiervoor, dat het niet gaat over wie je werkelijk bent.
Wie ben je écht?
Ben jij je hoogbegaafdheid nog aan het vormgeven of aan het ontdekken wat het voor jou betekent en betekend heeft? En wat het voor jou kan doen in positieve zin? Probeer voor jezelf eens na te gaan of je (nog) weet welke kleur jij hebt als je je nergens aan hoeft aan te passen. Als je echt helemaal jezelf kunt zijn!
Wil je dit verder onderzoeken of ontdekken waar jouw kracht zit en hoe je die weer kan gaan gebruiken? Neem contact met me op voor een kennismakingsgesprek of intake.
Je kan natuurlijk ook een gesprek plannen voor een sparringsessie van 1 uur, online of face-to-face.
Tot snel!
*Coping is een combinatie van de verstandelijke en emotionele reacties op stress of een probleem, en het gedrag dat daaruit voortvloeit. Er zijn verschillende strategieën en mechanismen van coping. Mensen wisselen het mechanisme dat ze toepassen af, afhankelijk van de omstandigheden en hun copingstrategie (ook wel copingstijl genoemd), die samenhangt met hun persoonlijkheid. bron: wikipedia
Ben je blij met dit artikel? Heb je er wat aan gehad? Ik hoop het, want daar schrijf ik ze voor!
Het schrijven van artikelen kost veel tijd en inzet. Met een donatie help je mij om meer van dit soort publicaties te kunnen schrijven.
Om te lezen...
Hieronder vind je een lijst met links naar de artikelen die ik heb geschreven die met hoogbegaafdheid te maken hebben. De meeste artikelen gaan over processen die gerelateerd zijn aan hoogbegaafdheid en die leiden tot bepaald gedrag. Als je je eigen hoogbegaafdheid verder wil onderzoeken of je bent geïnteresseerd in hoogbegaafdheid omdat iemand in je omgeving hoogbegaafd is of omdat je beroepsmatig met hoogbegaafden te maken hebt, dan zijn deze artikelen zeker interessant voor jou.
Werken aan de acceptatie van jouw hoogbegaafdheid, deze onderzoeken, heruitvinden, vormgeven, omarmen en beleven, zodat je uiteindelijk er niet alleen last van hebt maar er ook de vruchten van kunt plukken.
Kenmerkenlijst hoogbegaafdheid bij volwassenen.
De specifieke problemen waar hoogbegaafden tegenaan lopen hebben vaak een andere oorsprong dan wat niet hoogbegaafden denken. Daarom vind ik ook dat een coach voor hoogbegaafden zelf hoogbegaafd moet zijn.
Pas jij je al je hele leven aan? Wees voorzichtig!
Er niet bijhoren is pijnlijk. En de gevolgen kunnen ingrijpend zijn.
Leg jij de lat voor jezelf ook zo hoog? En voor je directe omgeving onbewust ook?
Of: Waarom stop je als iets écht moeilijk wordt.
Is faalangst bij hoogbegaafden wel altijd ‘gewoon’ faalangst? Of is er misschien iets anders aan de hand..?
Het impostersyndroom; het gevoel dat je op elk moment ontmaskerd kunt worden en dat mensen erachter komen dat je eigenlijk helemaal niet weet wat je aan het doen bent.
Herken je dit: in de communicatie word je vaak niet begrepen en stapelen misverstanden zich op. Soms drijft het je tot wanhoop. Onbegrepen worden kan grote gevolgen hebben. Maak korte metten met de communicatiekloof!
Waarom hoogbegaafden vaak kritische vragen hebben en waarom ze die vragen lang niet altijd stellen…
Je bent wat je doet. Maar is dat wel een bewuste keuze? Hoe lang moet je dat dan blijven doen?
Je moet al jong kiezen voor één beroep. Wat nou als dat voor jou niet werkt?
Waarom voor hoogbegaafden een loondienstverband vaak niet werkt.
Over mensen inzetten waar hun kracht zit, over eigenaarschap en autonomie. Waar is onze innovatieve kracht?
10 richtlijnen voor het voeren van een écht gesprek…
In dit gratis e-boek vind je alle artikelen die ik tot oktober 2022 heb gepubliceerd op deze website.
Op de website van Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen (IHBV) kan je veel informatie vinden die je mogelijk kan helpen bij het ontdekken van je hoogbegaafdheid. Een uitgebreide set leaflets kunnen je helpen bij contact met je omgeving of met hulpverlening.
